Nhiều năm nay, một số công tŕnh nước sạch tại xă Sơn Định,
huyện Ḥa Sơn đă trở thành hoang phế, bởi nguồn nước ngầm cạn kiệt
Giữa vùng “chảo lửa”, người dân t́m đủ cách để giải khát trong cơn hạn, song nguồn nước mạch tại nhiều địa phương dần cạn kiệt, khiến cuộc sống của hàng chục ngh́n người dân bị đảo lộn.
Hàng ngàn hộ dân “khát” giữa chảo lửa
Tại xă Sơn Định, huyện Sơn Ḥa, trong ṿng 15 năm qua chưa bao giờ người dân chứng kiến cảnh khô hạn khốc liệt đến như vậy. Một giếng đào ngay trong ḷng của một hồ nước sâu ở thôn Ḥa B́nh nhưng cũng không c̣n nước. Cạnh đó, nhà điều hành, trạm bơm điện, đường ống dẫn nước… đang trở nên vô dụng. Theo UBND huyện Sơn Ḥa, toàn huyện có trên 6.000 giếng nước, đến thời điểm hiện tại th́ 2.000 giếng đă khô cạn khiến cho 850 hộ với gần 4.000 người đang thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng.
Bà Nguyễn Thị Thu Hồng ở thôn Ḥa B́nh, xă Sơn Định thổ lộ: “T́nh trạng thiếu nước sinh hoạt tại địa phương năm nào cũng diễn ra, nhưng năm nay là nghiêm trọng nhất. Mọi năm, t́nh trạng này xảy ra từ tháng 7 Âm lịch, nhưng năm nay, từ tháng 5 giếng đă cạn kiệt, phải mua nước với giá 50 ngàn đồng một khối để sinh hoạt. Gia đ́nh chỉ có hai người, sử dụng tiết kiệm lắm nhưng trung b́nh 10 ngày hết hai khối nước, mỗi tháng phải mất 300 ngh́n đồng tiền nước”. Nhiều hộ dân chia sẻ, hiện nay có đến 95% giếng nước trong xă đă khô cạn. Để có nước sử dụng, nhiều người phải chờ đến tối, v́ đến thời điểm đó cũng có ít nước mạch từ giếng chảy ra để chở về nhà sử dụng. Nếu vài ngày tới không mưa, những giếng nước c̣n lại chắc cũng khô cạn.
Không riêng ǵ các địa phương miền núi, những xă ven biển của huyện Tuy An cũng rơi vào t́nh trạng thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng. Theo thống kê, đến nay toàn huyện đă có 4.040 hộ với 17.372 người thiếu nước. Điển h́nh 1.300 hộ dân của xă An Cư, nằm cạnh đầm Ô Loan cũng đang khát nước từng ngày. Theo ông Tiếu Văn Cừ, Chủ tịch UBND xă An Cư, huyện Tuy An, hơn 3 tháng nay, gần như các giếng nước của hộ gia đ́nh bị khô cạn hoặc nhiễm phèn, nhiễm mặn không sử dụng được. Trong khi đó, công tŕnh cấp nước tập trung của xă đặt tại thôn Phước Lương xuống cấp, hư hỏng nặng, chỉ cung cấp nước phục vụ sinh hoạt cho 320/1.700 hộ dân ở các thôn Phước Lương, Phú Tân I và Phú Tân II. Hiện nay, hằng ngày mỗi gia đ́nh phải cắt công lao động đi chở nước ở xa về dùng. C̣n lại phải mua nước sạch từ nơi khác chở đến để phục vụ sinh hoạt và chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Hạn hán kéo dài, nên nhiều hộ dân tại vùng nông thôn tỉnh Phú Yên
phải mua nước sạch từ nơi khác chở đến, để phục vụ sinh hoạt
Cần có giải pháp bền vững
Để giải quyết thực trạng thiếu nước sinh hoạt, nhiều năm qua tỉnh Phú Yên đă đầu tư hàng trăm tỉ đồng xây dựng hàng ngàn công tŕnh nước sinh hoạt tập trung, hỗ trợ người dân đào giếng, khoan giếng, nhưng cũng chỉ hoạt động được một thời gian ngắn. Nhiều gia đ́nh đă tự bỏ tiền khoan giếng ngầm sâu đến mấy chục mét cũng phải ngậm ngùi chấp nhận cảnh cạn trơ đáy.
Thống kê từ Sở NN&PTNT Phú Yên, hiện tại đă có 10.204 hộ/36.500 người tại các vùng nông thôn thiếu nước sinh hoạt trầm trọng. Tập trung chủ yếu là các huyện: Tuy An 4.040 hộ, với 17.372 người; Đồng Xuân 1.855 hộ, với 5.240 người; huyện Sơn Ḥa 850 hộ, với gần 4.000 người và thị xă Sông Cầu 847 hộ, với 3.844 người... Để có nước sinh hoạt hằng ngày, nhiều nơi người dân phải đi lấy nước uống xa từ 3-7 km, nguồn nước không đảm bảo hợp vệ sinh, hoặc phải mua nước uống từ những xe cung cấp nước tựu phát với giá từ 50-70 ngàn/khối.
Ứng phó với t́nh trạng hiện nay, UBND tỉnh Phú Yên đă có chỉ đạo các Sở, ngành chức năng triển khai các phương án hỗ trợ cho người dân. Trước mắt, tỉnh trích 665 triệu đồng và đề nghị các huyện cũng trích một phần kinh phí từ nguồn ngân sách dự pḥng để cung cấp nước sinh hoạt cho những địa phương thiếu nước nghiêm trọng. Trong đó, Công ty cổ phần Môi trường đô thị Phú Yên hỗ trợ 3 xe chở nước cung cấp cho ba huyện Sông Hinh, Tuy An và thị xă Sông Cầu.
Ông Trần Hữu Thế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cho biết: UBND tỉnh đă làm việc và yêu cầu công ty cấp nước, UBND các huyện, thị xă, thành phố chủ động có phương án cấp nước sạch cho những vùng thường xuyên thiếu nước. Ưu tiên hàng đầu là tận dụng nguồn nước ngầm có sẵn, nguồn nước tại chỗ. Về lâu dài cần phải khảo sát, đầu tư xây dựng các công tŕnh cấp nước có quy mô phù hợp và mang tính chất cấp nước liên vùng phù hợp với quy hoạch khu dân cư.
PHAN HIẾU